Mede naar aanleiding van de komende sluiting (in juli 2001) van het tijdelijke asielzoekerscentrum aan de Roskam in Breda (dat plaats biedt aan ongeveer 160 asielzoekers) is het goed om eens te bezien of Breda wel genoeg voor de vluchtelingen doet. Breda heeft immers nooit een permanent asielzoekerscentrum (AZC) gehad.
Mede naar aanleiding van de komende sluiting (in juli 2001) van het tijdelijke asielzoekerscentrum aan de Roskam in Breda (dat plaats biedt aan ongeveer 160 asielzoekers) is het goed om eens te bezien of Breda wel genoeg voor de vluchtelingen doet. Breda heeft immers nooit een permanent asielzoekerscentrum (AZC) gehad.
Mede naar aanleiding van de komende sluiting (in juli 2001) van het tijdelijke asielzoekerscentrum aan de Roskam in Breda (dat plaats biedt aan ongeveer 160 asielzoekers) is het goed om eens te bezien of Breda wel genoeg voor de vluchtelingen doet. Breda heeft immers nooit een permanent asielzoekerscentrum (AZC) gehad.
De vraag rijst of het niet eens tijd wordt dat deze gemeente een gebouw op een goede locatie (bijvoorbeeld de Klokkenberg) ter beschikking stelt. Veel (middel-) grote gemeenten in Noord-Brabant (Den Bosch, Tilburg, Eindhoven, Helmond, en waarschijnlijk binnenkort Etten-Leur) hebben wel een dergelijke voorziening en maken in dit opzicht een betere beurt dan Breda. Reden genoeg dus om eens te gaan onderzoeken of, en zo ja waar, in Breda een AZC zou kunnen komen. Uitlatingen van premier Kok dat er in Nederland te weinig permanente AZC's zijn, onderstrepen de noodzaak daarvan.
Zorg voor asielzoekers heeft niet alleen te maken met het wel of niet vestigen van een AZC. De gemeente heeft nog meer verplichtingen ten aanzien van deze groep. Het gaat dan met name om statushouders en asielzoekers in procedure.
Statushouders
Breda heeft net als andere gemeenten bepaalde zorgtaken voor asielzoekers met een status. Het gaat dan met name om de houders van een voorwaardelijke verblijfsvergunning (VVTV). Het is de bedoeling dat voor huisvesting van een aantal van deze ?statushouder? wordt gezorgd. GroenLinks is bezig te inventariseren of de gemeente Breda wel genoeg doet voor deze groep.
Van belang is verder, dat de nieuwe Vreemdelingenwet die in april 2001 van kracht wordt, er toe leidt dat er geen verschillende statussen meer komen voor asielzoekers (die van vluchteling of van houder van een - al of niet voorwaardelijke - verblijfsvergunning), maar slechts �n, tijdelijke, status. Dat houdt waarschijnlijk in dat gemeenten meer huisvesting en andere voorzieningen (met name uitkeringen en de mogelijkheid een lening te sluiten bij de Gemeentelijke Kredietbank) zullen moeten bieden aan de groep statushouders. GroenLinks is bezig na te gaan of de gemeente Breda hierop voldoende voorbereid is en of de taakstelling niet te zuinig is.
Asielzoekers in procedure
Daarnaast zijn wij bezig met de huisvestingsnood van asielzoekers in procedure. Het gaat met name om de mensen die in het aanmeldcentrum in Rijsbergen een afwijzende beslissing hebben gekregen, maar daartegen een procedure hebben aangespannen.
Aanmeldcentra
Het systeem bij de aanmeldcentra (waarvan er vier zijn in Nederland) werkt als volgt: alle asielzoekers moeten bij hun binnenkomst in Nederland eerst naar een aanmeldcentrum; een aanmeldcentrum heeft een ?zeeffunctie?: daar wordt bekeken of de aanvraag van de asielzoeker volkomen kansloos is. Zo niet, dan volgt er centrale opvang in een opvangcentrum en volgt een afgewogen beslissing later. Als een zaak wel als volkomen kansloos wordt aangemerkt, komt er een verkorte procedure binnen het aanmeldcentrum en vervolgens (binnen 48 uur) een afwijzende beslissing. Soms komt de rechtshulpverlener in het aanmeldcentrum tot een andere conclusie en wordt namens de asielzoeker tegen de afwijzing een procedure aangespannen.
Geen huisvesting
Deze groep asielzoekers verblijft legaal in Nederland: men mag de uitkomst van de voorlopige voorziening procedure in Nederland afwachten. Probleem is echter dat er in die tijd geen huisvesting wordt geboden door de centrale opvangorganisatie voor asielzoekers (COA). Het gaat slechts om een periode van twee a drie weken, te weten de tijd die er nodig is voordat de rechter tot een beslissing is gekomen. Als die beslissing positief is voor de asielzoeker krijgt deze alsnog opvang en mag hij/zij de uitkomst van de bezwaarprocedure in Nederland afwachten. En de uitspraak van de rechter is regelmatig positief: vaak moet de instantie die beslist, de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), haar huiswerk overmaken. Door opvang tijdens deze spoedprocedure achterwege te laten wordt de asielzoeker ontmoedigd om deze procedure te voeren. Voor dit achterwege laten van opvang is geen enkele rechtvaardiging.
Niettemin bestaat deze praktijk al langer dan zes jaar. VluchtelingenWerk heeft tot 2000 in deze leemte voorzien door het zoeken van gastgezinnen en het onderbrengen van de asielzoekers in pensions en hotels. In 2000 is ? vanwege de financi�e belasting die dit meebracht ? ingrijpend gesnoeid in deze opvang: feitelijk bleef in 2000 opvang voor ongeveer 500 asielzoekers in procedure achterwege.
Landelijke taak
Eigenlijk ligt hier een taak voor de centrale overheid. Op verzoek van GroenLinks Breda zijn dan ook onlangs door kamerlid Mohammed Rabbae van GroenLinks kamervragen gesteld aan de Staatssecretaris van Justitie. Om op korte termijn soelaas te bieden hebben wij echter ook contact gezocht met kerkelijke groeperingen in Breda (waaronder de stichting Kerk en Asiel); deze groeperingen gaan alle politieke partijen in Breda benaderen om voldoende politiek draagvlak te krijgen voor financi�e steun door de gemeente Breda; de bedoeling is dat er een groot pand wordt aangekocht waar de genoemde asielzoekers in procedure gedurende twee a drie weken kunnen worden ondergebracht.
Verantwoordelijkheid
Waarom nu geld vragen aan de gemeente Breda? Wij vinden dat Breda als centrumgemeente in de regio West-Brabant ook een verantwoordelijkheid heeft ten aanzien van de asielzoekers in Rijsbergen die in procedure zijn, maar geen opvang krijgen.
Lokale aanpak
Breda kan een hoop doen als het gaat om opvang van asielzoekers. Deze gemeente heeft tot nu toe simpelweg te weinig gedaan voor deze groep. De komende tijd gaat GroenLinks dit probleem in al zijn facetten op de politieke agenda zetten. Breda, de 'stad met karakter', moet ook maar eens ambities tonen als het gaat om asielzoekers.
Ben de Roos is namens GroenLinks lid van de gemeenteraad van Breda en is daarnaast advocaat, gespecialiseerd in asielprocedures.