Het rommelt in de Bredase coalitie. Naar buiten toe wordt het beeld van eendrachtige samenwerking gekoesterd, maar de haarscheurtjes worden zo nu en dan zichtbaar. Misschien is het vertrek van twee wethouders en de benoeming van twee nieuwe wel het begin van een breuk.
Het rommelt in de Bredase coalitie. Naar buiten toe wordt het beeld van eendrachtige samenwerking gekoesterd, maar de haarscheurtjes worden zo nu en dan zichtbaar. Misschien is het vertrek van twee wethouders en de benoeming van twee nieuwe wel het begin van een breuk.
Het rommelt in de Bredase coalitie. Naar buiten toe wordt het beeld van eendrachtige samenwerking gekoesterd, maar de haarscheurtjes worden zo nu en dan zichtbaar. Misschien is het vertrek van twee wethouders en de benoeming van twee nieuwe wel het begin van een breuk.
In april 1999 trad het huidige college van burgemeester en wethouders aan. Het college, bestaande uit wethouders van CDA, VVD, PvdA en D66 kan rekenen op de steun van 30 van de 39 raadsleden. Kortom, géén reden voor ongerustheid zou je denken. Daar komt bij dat het programakkoord geen heikele onderwerpen bevat, maar vooral uitvoering van reeds eerder ingezet beleid behelst. Toch vond er vorige maand een opvallende stoelendans plaats.
Gielen
Allereerst is daar het vertrek van Joost Gielen als wethouder. In de aanloop voor de verkiezingen was hij nog het boegbeeld van het CDA. Zijn plotselinge vertrek als wethouder - hij treedt in dienst bij zijn vriend en zakenman Aad Ouborg zou natuurlijk toeval kunnen zijn. Toch is zijn vertrek merkwaardig. De zittingsperiode van deze raad is maar kort, tot maart 2002. Het ligt dan ook niet zo voor de hand om tussentijds je verkiezingsbelofte te breken en de overstap naar het bedrijfsleven te maken. Dat ligt anders wanneer zijn positie binnen het college van B & W onder druk staat. Als verantwoordelijk wethouder voor grondbeleid is hij niet in staat gebleken om de grondaankopen, nodig voor de realisering van o.a. de Vinex-locatie Teteringen Noord Oost, voor elkaar te krijgen. Als gevolg daarvan komen de bouwplannen van Loes van Beusekom (ruimtelijke ordening) onder zware druk te staan. Nu liep het toch al niet goed met die plannen omdat door het go-no go' van André Adank eerst de verkeersproblemen op de Oosterhoutseweg opgelost moeten zijn, alvorens met de bouw te kunnen beginnen. Voldoende aanleiding dus voor een gespannen verhouding tussen de 2 wethouders.
Poppodium
Dan is daar nog het dossier PARA/MeZZ. Aan Gielen moet worden toegegeven dat hij met groot enthousiasme en inzet het voorstel tot realisering van het nieuwe poppodium door de raad heeft geloodst. Dat betekent echter nog niet dat er al gebouwd kan worden. Het CDA en de PvdA hebben immers geëist dat de maximale bijdrage van de gemeente in de exploitatie van PARA/MeZZ beperkt zou blijven. Men wil geen tweede Chassé-drama meer. De VVD-fractie houdt de ontwikkeling van de poptempel eveneens nauwlettend in de gaten. Als goede liberalen is men daar bang voor PARAcommercialisme; gesubsidieerde concurrentie tussen de horeca van de toekomstige poptempel en de vrije jongens in die sector. PARA/MeZZ is dus nog allerminst een gelopen race. Wanneer de geruchten juist zijn, dat de realisering van PARA/MeZZ twijfelachtig is geworden, durf ik niet uit te sluiten dat Gielen zo'n debâcle niet op zijn rekening wil hebben en voortijdig de aftocht blaast.
Heilig Hart
Of is daar nog zijn openlijke liefde voor de Heilig Hartkerk? Als bewoner van de Baronielaan heeft Gielen er nooit een geheim van gemaakt dat het behoud van de kerk hem een goed ding waard is. Op steun van de coalitiepartijen kan hij hier echter niet rekenen. Weliswaar is hij verantwoordelijk voor het monumentenbeleid, maar de trend van slopen en ruim baan geven aan projectontwikkelaars is onder leiding van Van Beusekom nog steeds gemeengoed binnen de coalitie.
Merkwaardig
In zijn afscheidsinterview in BN/DeStem laat Gielen weten dat hij het merkwaardig vindt dat minderheidsstandpunten in Breda niet op prijs gesteld worden. In andere steden is dat héél normaal. Beluister ik het goed, dan moest Gielen vertrekken. Er zijn teveel onderwerpen waar hij een eigen beleid voorstaat, een beleid waar hij in het college en binnen de coalitie geen steun voor krijgt. Kort voor de zomervakantie lanceerde André Adank een openlijke aanval in de richting van Loes van Beusekom. Van Beusekom zou teveel voor de troepen uitlopen, en aan de raad te weinig ruimte geven voor invloed op met name de grootschalige ontwikkelingen in de stad (stationsgebied, Oost-Westflank, open haven) Was dit een laatste poging van Adank om de positie van zijn wethouder te versterken? Mocht er méér dualisme in de Bredase politiek, zoals Gielen voorstaat?
Geheim
Het antwoord blijft zorgvuldig geheim in de achterkamertjes van college en coalitie. Het lijkt er in ieder geval op dat Gielen zijn persoonlijke consequenties heeft getrokken uit zijn gebrek aan invloed binnen het college. André Adank mag zijn openlijke strijd met Van Beusekom nu binnenskamers voortzetten.
Wie de bal kaatst...
Wanneer Gielen inderdaad geofferd is kan dat in de politiek niet zonder gevolgen blijven. Wanneer de macht van Van Beusekom heeft geleid tot het vertrek van Gielen kon een tegenaanval in de richting van de VVD niet uitblijven. Cor Kruijthof was een willig slachtoffer. Met name Kruithof hoeft immers niet te rekenen op steun van Van Beusekom. Bij de totstandkoming van de kieslijst vochten de twee een verbeten strijd om het lijsttrekkerschap; Cor met steun van het VVD-bestuur en Loes met steun van de leden. Uiteindelijk werd het pleit door Loes van Beusekom beslecht, maar als gevolg van de bestuurslobby kon zij niet voorkomen dat zij Kruithof op een tweede plaats naast zich moest dulden. Tot overmaat van ramp werd Kruithof, als gevolg van een goede verkiezingsuitslag ook nog eens wethouder.
Gebrek aan kennis
Dat Kruithof niet deugde als wethouder werd al snel duidelijk. In zijn portefeuille (onderwijs, milieu en wijk- en dorpsraden) etaleerde hij absoluut gebrek aan kennis en daadkracht. Politieke en inhoudelijke sturing ontbraken ten enenmale, en het wekt dan ook geen verwondering dat Cor het lachertje van de wandelgangen werd.
Fouten
Daarmee is hij echter nog niet weg. Wethouders maken geen fouten. Zij dragen immers slechts het gezamenlijke beleid van het college uit, en als het college geen fouten kan maken, kan een wethouder dat ook niet! Zoals burgemeester Rutten met zijn camera's het dichtst in de buurt komt van George Orwell's 1984, zo laten het college en de coalitie zich het best karakteriseren door die andere angstaanjagende bestseller: Animal Farm. Alle raadsleden zijn gelijk, maar sommigen zijn méér gelijk dan anderen!
Afrekening
Cor Kruifhof moest niet weg omdat hij niet functioneerde. Hij moest niet weg omdat hij niet communiceerde met de wijk- en dorpsraden. Hij moest weg omdat het CDA een tegenoffer verlangde voor het vertrek van Gielen. In de richting van de wijk- en dorpsraden deed Kruithof slechts wat hem opgedragen was, namelijk het beleid van het college uitdragen. Dat zijn optreden erg ongelukkig was (niet teveel lullen, laten we maar snel naar de borrel gaan') hoeft immers geen bezwaar te zijn. Dat zou binnen het collegiaal bestuur moeiteloos door Nico van Os (verantwoordelijk voor communicatie) overgenomen kunnen worden. De aankondiging van de wijk- en dorpsraden, dat zij zichzelf op zouden heffen, zou het college alleen maar goed uitkomen. Men was dan immers bevrijd van een lastige gesprekspartner. Kortom, er was alle belang om Cor aan te laten modderen met de wijk- en dorpsraden. Toen er op aandringen van het CDA ook aan VVD-zijde koppen moesten rollen lag het hoofd van Kruithof voor de hand. Geen enkele coalitiepartij (inclusief de eigen VVD-fractie) beschouwde Cor als een visitekaartje, en Loes van Beusekom kon nu eindelijk voorgoed afrekenen met de ongewenste aanwezigheid van haar rivaal in het college.
Drama
Naar buiten toe wordt het vertrek van Kruithof afgeschilderd als een persoonlijk drama. Hij kreeg alle steun van het college en van zijn eigen fractie. Als enige toelichting op zijn vertrek heeft Kruithof echter naar buiten gebracht dat hij te weinig steun kreeg binnen het college. Het leidt dan ook geen twijfel dat aan Kruithof te verstaan is gegeven dat hij op kon rotten.
Vertrouweling
Joop de Werd is in de raadsvergadering van 1 september benoemd tot opvolger van Kruithof. Joop is de vertrouweling van Van Beusekom. Als gewoon raadslid schaamde hij zich niet om openlijk in het achterwerk van zijn wethouder te kruipen. Binnen de VVD-fractie heeft Loes van Beusekom de kandidatuur van haar lakei er door gedrukt, waarschijnlijk door het machtswoord te spreken. Volgens het persbericht van de VVD waren er meer kandidaten (oud wethouder Taks, die nog steeds graag wil?) maar toch werd De Werd, zo schrijve het persbericht, unaniem gekozen. Laat me niet lachen.
Steun
Toch leverde de benoeming van de Werd nog een politiek interessant punt op. De gehele oppositie stemde tegen De Werd, maar ook waren er 6 onthoudingen. Kortom, De Werd kan niet rekenen op volledige en onvoorwaardelijke steun van de coalitiepartijen. Waar komen die onthoudingen vandaan? In ieder geval niet van de VVD zelf. Die fractie kan niet het risico lopen dat de nieuwbakken wethouder slechts kan rekenen op de steun van een raadsminderheid, wanneer onverhoopt ook ander coalitiepartijen de kandidatuur niet zouden steunen. Ook zijn de onthoudingen niet afkomstig van de PvdA of D66. De beide fracties doen erg veel moeite om toch vooral niet op te vallen binnen de coalitie. Hun rol in de raad is dus beperkt tot die van ja-knikkers, terwijl met name PvdAfractievoorzitter Henk Haarhuis erg veel moeite doet om naast het hoofd van De Werd nog een gaatje te vinden in de kont van Van Beusekom. Een openlijk affront tegen de kandidatuur van De Werd zou dan kunnen betekenen dat CDA en VVD zich realiseren dat zij de steun van de beide fracties getalsmatig niet nodig hebben. De conclusie is dat de onthoudingen afkomstig zijn uit de CDA-fractie. Dat is logisch. Allereerst is het offer Kruithof te licht tegenover dat van Gielen. Daarnaast heeft het CDA een duidelijk signaal af willen geven dat een al te sterk blok van Van Beusekom en De Werd in het college niet wordt geduld. Joop moet dus op zijn tellen passen.