Interview van Emma Pierre (fractie-assistent) met Peter Bakker (fractievoorzitter) over de begroting.
Vertel eens, wat waren volgens jou de belangrijkste punten binnen begroting van dit jaar?
Deze begroting ging sterk over de onzekerheid door de coronacrisis en het opvangen van de gevolgen ervan. Een breed ondersteund onderdeel van de begroting was het zowel fysiek als sociaal beter verbinden van het kwetsbare noorden met de rest van de stad (‘Programma Verbeter Breda’). Blikvanger in de discussie was een malloot voorstel uit de begroting om uit oogpunt van kostenbesparing de bezwaarschriftencommissie af te schaffen. Helaas ging deze begroting veel te weinig over het halen van de klimaatopgaven en het fundamenteel aanpakken tweedeling.
In je betoog tijdens de begrotingsraad zei je: “Als de mist van het virus is opgetrokken, zien we een andere wereld”. Hoe ziet die wereld er dan uit volgens jou?
We zien dat de gevolgen van klimaatopwarming steeds beter zichtbaar zijn, de tweedeling zich verder verdiept en in de wereld om ons heen de rechtsstaat steeds verder afbrokkelt.
Je zegt dat de gevolgen van de klimaatopwarming steeds beter zichtbaar zijn. Een belangrijk punt voor GroenLinks is natuurlijk het halen van de klimaatdoelen, zowel de lokale klimaatdoelen als die uit het nationale klimaatakkoord. Hoe draagt deze begroting bij aan het behalen van deze doelen?
Helaas schuift deze begroting het halen van de klimaatdoelen deels naar de toekomst. Sterker nog, Breda loopt achter op het halen van de klimaatdoelstellingen. Er is een versnelling nodig om onder andere de CO2-uitstoot naar beneden te brengen. Feitelijk wordt er bewust voor gekozen het halen van de doelen voor 2030 nog maar even te laten zitten, omdat dit ‘nu te duur’ is.
Gelukkig zien wij wel dat er een start is gemaakt. Voor het eerst omvat de Bredase begroting ook een zogeheten Klimaatbegroting. Dat is een mooie stap, omdat deze laat zien in hoeverre belangrijke doelen nu gehaald worden. En welke keuzes je kunt maken om die doelen wél te halen. Jammer was dat de klimaatbegroting slecht leesbaar was en helemaal achterin de begroting verstopt zit. Natuurlijk behoort investeren in ons klimaat juist onderdeel te zijn van de complete afweging waar Breda zijn geld aan besteed. Maar de daaraan voorafgaande discussie, in meer detail, hoe Breda zijn klimaatdoelen wel kan halen, en of dat het geld waard is, kwam nu niet uit de verf. Onze inzet is om deze discussie op tafel te houden, en voor de Voorjaarsnota 2021 opnieuw te agenderen.
Dan hebben we nog de coronacrisis. We zien dat cultuur in onze stad hard geraakt wordt. Is er op cultureel gebied nog wel wat te beleven straks voor Bredanaren?
Wij zien dat cultuur door de coronacrisis zó hard geraakt is, dat in Breda cultuur, samen met de sector, opnieuw moet worden uitgevonden. Het is nu nog onbekend in hoeverre Bredase cultuurmakers weten te overleven. Kunnen zij straks nog wel inhoud geven aan onze podia en expositieruimten? En andersom: kunnen onze podia en expositieruimten nog wel overleven zodat ze straks onze cultuurmakers een podium kunnen geven?
Wij dienden daarom een motie in, waarin wij het College opdroegen om samen met de Bredase culturele sector een deltaplan cultuur ‘In verband met corona’ uit te werken. In dit plan moeten ook de (financiële) middelen inzichtelijk gemaakt worden om aan dit plan uitvoering te kunnen geven.
De cultuursector is natuurlijk niet de enige sector die geraakt is door de crisis. Ook mensen met flexibele bijbaantjes krijgen harde klappen, vooral in de horeca en evenementensector. Kun je eens vertellen hoe GroenLinks vindt dat deze mensen ondersteund moeten worden?
GroenLinks vindt het treurig dat mensen die hun studie eerder deels bekostigden met bijverdiensten uit zzp of andere flexcontracten maar meer moeten bijlenen. Juist in een periode dat de kwaliteit van studie slecht is, en het perspectief ook.
Wij steunen het reserveren van geld in de begroting voor coronasteun en verwelkomen herstelplannen. Voor de verschillende sectoren én voor de mensen die armoede ondervinden.
Voor GroenLinks mag er geen misverstand over zijn dat geld dat Breda ontvangt om mensen, instellingen en bedrijven te steunen daar ook naar toe gaat, en dus niet in de Bredase schatkist blijft zitten.
Nu we het toch over centen hebben: helaas zien we de laatste tijd dat steeds meer mensen moeite hebben met rondkomen, óók als ze werken. Onder andere een te laag minimumloon lijkt daar de oorzaak van te zijn.
Helaas is werken in een klein baantje met een te laag minimumloon voor sommige mensen niet meer voldoende om rond te komen. Ook als zij wel zuinig omgaan met geld. Zelfs de landelijke VVD heeft in zijn partijprogramma nu staan dat het minimumloon omhoog moet. Daarom deden wij een oproep om iedereen die voor de gemeente Breda werkt op zijn minst 14 euro per uur te betalen, en aan Den Haag te laten zien dat een hoger minimumloon de basis is om Bredase problemen te voorkomen. Voor Breda blijkt dat helaas nog wat te vroeg. Onze motie met de oproep aan Den Haag haalde het op het nippertje niet (19-20), de Bredase VVD gaf nog geen thuis op dit punt.
Verder vinden wij het belangrijk dat de gemeente alles probeert om schuldenproblemen op te lossen. Oók bij multiprobleem-gezinnen met een schuldenlast die vele malen groter is dan € 5.000,-. Breda ontvangt op dit moment van Den Haag ook veel geld om extra schuldenproblematiek bij mensen door de coronacrisis aan te pakken. Wij stelden daarom de aanpak met een schuldenfonds voor, dat op andere plaatsen goed werkt.
Maar ook het huren van een woning is bijvoorbeeld steeds duurder. Dan moet je daar als gemeente niet nóg een schep bovenop doen door de lokale lasten van huurders relatief harder te laten stijgen dan die van woningeigenaren. Breda deed dat de laatste jaren juist wél: waar in de periode 2017-2021 de gemeentelijke lasten voor bezitters van koopwoningen ongeveer gelijk blijven, stijgen die van huurders met 15%. Andere gemeenten slagen er wel in huurders meer te ontzien met hun lokale lasten.
Ook bij het opvangen van de extra kosten in de afvalservice kiest de gemeente nu weer vooral voor dienstverlening aan mensen in de laagbouw en de buitengebieden, in plaats van het laag houden van de lasten voor de mensen bij wie iedere euro telt. Denk aan de mensen die maar net boven de kwijtscheldingsgrens van de afvalstoffenheffing zitten. Wij vinden het daarom belangrijk om bij het oplossen van hogere gemeentelijke afvalkosten ook echt op zoek te gaan naar ieder euro. Juist ook vanuit het perspectief van de kleinere inkomens. Wij denken in dit kader dat Breda het ook prima zonder duur extra zomers rondje gft kan. Ook vanuit andere invalshoeken zijn daar goede vraagtekens bij te plaatsen: mensen blijken daar afval niet beter door te gaan scheiden, en het ophalen van halflege bakken kost méér energie.
Waarom nu bij de begroting de fietsroute Haagse Beemden - binnenstad agenderen?
Mensen in de Haagse Beemden vragen al jaren om een veilige en comfortabele fietsroute daar. In de Kaderbrief als aanloop naar deze begroting besteedde het College nog veel mooie woorden aan de wenselijkheid van bredere fietspaden en meer snelfietsroutes, tot aan Moerdijk aan toe. De Begroting 2021 trekt met het Programma Verbeter Breda geld uit om het noorden van Breda beter te verbinden met het zuiden van de stad. GroenLinks vindt het belangrijk dat dit snel concreet wordt. Op visies, plannen en programma’s kun je immers niet fietsen. Waarom, nu het over het geld gaat, nou eerst weer wachten op een papieren stuk als de Mobiliteitsvisie? Het gebied tussen de HB en de binnenstad wordt jarenlang een bouwput. Het is juist belangrijk dat het in die tijd ook goed en veilig blijft om daar doorheen te fietsen naar de HB!
Wat was eigenlijk jouw punt met de rechtsstaat, in het kader van deze begroting?
Onderdeel van de begroting was een malloot voorstel vanuit het College om uit oogpunt van kostenbesparing de onafhankelijke bezwaarschriftencommissie af te schaffen. Zonder eerst een goed gesprek te hebben over nut en noodzaak daarvan. Het gaat ook maar over een heel klein bedrag in het totaal van de gehele begroting. De overheid heeft niet altijd gelijk. De overheid kan zich vergissen. De burger verdient bescherming tegen zijn eigen overheid. Van de zomer zagen we in Nederland wanhopige huishoudens na jaren eindelijk hun gelijk halen in de Toeslagenaffaire. Het is daarom belangrijk dat de gemeente zijn besluiten onafhankelijk laat toetsen, ook als dit bijvoorbeeld gaat over relatief kleine zaken als een dakkapel. Niet door eigen ambtenaren, maar door onafhankelijke personen. Dat kan later verdere juridisering ook voorkomen. Juist in een tijd dat je op veel plekken in de wereld de rechtsstaat steeds meer onder druk ziet staan, moet je wat ons betreft niet willen beknibbelen op een eerste stapje dat mensen tegen hun overheid beschermt.